เมทาโดน (Methadone)
เป็นสารประเภทฝิ่นที่ได้จากการสังเคราะห์ทางเคมีซึ่งไม่ได้สกัดมาจากฝิ่น
ครั้งแรกมีวัตถุประสงค์เพื่อใช้เป็นยาแก้ปวดที่ไม่มีฤทธิ์เสพติด
เพราะในช่วงสงคราวโลกครั้งที่ 2 ใช้มอร์ฟีนแก้ปวดในกรณีทหารได้รับบาดเจ็บจากสงคราม
แต่มีฤทธิ์ทำให้เสพติด จึงมีการผลิตเมทาโดนมาแทนมอร์ฟีน
ลักษณะโครงสร้างทางเคมีของเมทาโดนคล้ายๆ กับฝิ่นและเฮโรอีน
ซึ่งเมื่อเข้าสู่ร่างกายแล้วจะดูดซึมแล้วไปออกฤทธิ์ที่สมองโดยไปจับกับสมองในส่วนที่ฝิ่นและเฮโรอีนจับ
เมทาโดนเป็นยาแก้ปวดที่ได้ผลดีจึงถูกใช้เป็นยาแก้ปวดในกรณีที่ปวดมมาก
รุนแรงในคนไข้ที่ป่วยเป็นโรคมะเร็ง ต่อมาเมทาโดนถูกเปลี่ยนมาใช้แก้ปัญหาสารเสพติด
โดยใช้แก้ปัญหาของผู้ติดสารประเภทฝิ่น คือ เฮโรอีน มอร์ฟีน และฝิ่น
ซึ่งเมทาโดนสามารถทดแทนได้เลย แต่ในกรณีของกัญชาหรือโคเคน
เมทาโดนไม่สามารถทดแทนหรือแก้ไขได้
เมทาโดนเคยเป็นที่รังเกียจเพราะเป็นสารประเภทฝิ่น
ซึ่งเสพติดจึงพยายามที่จะไม่ให้มีการใช้แต่ทุกวันนี้เมทาโดนเป็นที่ยอมรับทั่วโลกว่าเป็นยาที่ดีที่สุดในการแก้ปัญหาการเสพติดสารประเภทฝิ่น(ภานุพงศ์ จิตะสมบัติ,๒๕๔๒)
ชนิดของเมทาโดน
1.
เม็ด เม็ดละ 5 มิลลิกรัม
2. น้ำเป็นที่นิยมบริโภคมากที่สุด
3. ฉีดใต้ผิวหนังมีการใช้น้อยมาก
เมทาโดนจะไม่มีขายโดยทั่วไป
แต่สถานพยาบาลหรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้องจะได้รับจากองค์การอาหารและยา (อย.)
ที่เดียวเท่านั้น ซึ่งเป็นผู้ควบคุมและผูกขาดทั่วประเทศ
โดยเป็นผู้สั่งเข้าจากต่างประเทศแล้วจึงทำการแจกจ่ายต่อไป ในต่างประเทศบริษัทผู้ผลิตยาจะเป็นผู้ผลิตเมทาโดน
ภายใต้การควบคุมอย่างเข้มงวด
ลักษณะของเมทาโดนที่ใช้จะเป็นผงแล้วนำมาละลายน้ำ
แต่เนื่องจากเมทาโดนมีรสขม สถานพยาบาลต่างๆ จึงมักจะเติมสารที่มีรสหวานลงไป เช่น
น้ำเชื่อม หรือน้ำหวาน แต่เวลาที่ อย. แจกจ่ายให้แก่หน่วยงานต่างๆ
จะมีความเข้มข้นที่กำหนด
ฤทธิ์เสพติด
เมทาโดนมีฤทธิ์เสพติด
เพราะจะไปจับสมองแบบเดียวกับเฮโรอีน ฝิ่น และมอร์ฟีน
แต่เป็นสารเสพติดที่กฎหมายควบคุมให้เป็นสารเสพติดประเภท 2
เนื่องจากเมทาโดนมีฤทธิ์เสพติด
แต่ยังคงใช้เป็นสารในการแก้ปัญหาการเสพติด สารประเภท ฝิ่น เพราะว่ามีข้อดีดังนี้
1.
เภสัชวิทยา เมทาโดนออกฤทธิ์แบบเดียวกับสารประเภทฝิ่น คือ
เฮโรอีน ฝิ่น มอร์ฟีน ซึ่งสามารถทดแทนกันโดน
2.
การดื้อยา เมทาโดนมีอาการดื้อยาช้า
ในขณะที่เฮโรอีนมีอาการดื้อยาเร็ว ทำให้ต้องการเพิ่มปริมาณขึ้นเรื่อยๆ
ในขณะที่ผู้เสพติดเฮโรอีนจะต้องเพิ่มปริมาณการใช้เรื่อยๆ เช่น 1 ฝา เป็น ½ บิ๊ก ไปจนถึง 1 บิ๊กต่อวัน
แต่เมทาโดนถ้าผู้เสพได้รับในปริมาณที่เพียงพอเท่าใดก็จะคงต้องการในปริมาณเดิม
ไม่ต้องการเพิ่มขึ้น หรือในบางรายอาจลดปริมาณลดปริมาณลงก็เป็นได้ เช่น ได้รับ 30
มิลลิกรัม ต่อวันก็ยังคงต้องการเท่าเดิม ไม่ต้องการเพิ่มขึ้น
3.
ออกฤทธิ์ยาวนาน เมทาโดนจะมีฤทธิ์ประมาณ
24 ชั่วโมง ดังนั้นผู้ป่วยจึงสามารถกินวันละ 1 ครั้งเท่านั้น
และไม่ต้องการเพิ่มปริมาณการกิน แตกต่างจากเฮโรอีนที่ต้องใช้วันละหลายๆ ครั้ง และต้องเพิ่มปริมาณขึ้นเรื่อยๆ
จากคุณสมบัติดังกล่าวทำให้สถานบำบัดรักษาสามารถจ่ายยาให้กับผู้ป่วยได้วันละ 1
ครั้ง
ซึ่งผู้ป่วยสามารถกลับไปดำเนินชีวิติประจำวันโดยไม่ต้องหมกมุ่นอยู่กับการใช้ยาหรือแสวงหายา
4.
วิธีการใช้ กินและฉีด ผู้เสพติดโดยทั่วไปแล้วต้องการให้ยาออกฤทธิ์ทันที
หรือรวดเร็วที่สุดเมื่อเสพยาเข้าไปเพื่อทำให้อารมณ์สูงสุดทันที เช่น
ผู้เสพติดเฮโรอีน ก็จะใช้วิธีฉีดเพื่อให้ออกฤทธิ์ทันที
แต่ในกรณีของเมทาโดนเมื่อกินเข้าไปแล้วต้องใช้เวลาพอสมควรว่ายาจะออกฤทธิ์
ทำให้อาการอยากยาหายไปจึงไม่เอื้ออำนวยต่อการเสพติด ดังตัวอย่างเช่น สาร ก.
ที่ออกฤทธิ์ 2 ชั่วโมงหลังจากกินเข้าไป กว่าสาร ก. จะออกฤทธิ์ความอยากใช้ หรือ Craving
ก็ไม่เหลือแล้ว
การติดสารเสพติดได้นั้นจะต้องเสพเข้าไปต้องออกฤทธิ์ทันทีหรือเร็วที่สุด
โดยเฉพาะเมทาโดนนั้นไม่สามารถฉีดเข้าเส้นเลือดได้ เพราะไปจับที่ปอด
ข้อเสียของเมทาโดน
1. ฮอร์โมนเพศ
เมทาโดนมีผลข้างเคียงในการกดฮอร์โมนเพศซึ่งจะทำให้ผู้ชายไม่มีอารมณ์ทางเพศ
(ฮอร์โมนเทสตอโรนในเลือดต่ำ) แต่เมื่อกินเข้าไปนานๆ ร่างกายก็จะกลับสู่สภาพปกติ
2. เหงื่ออกมาก
แต่เมื่อพิจารณาโดยรวมแล้วเมทาโดนจะมีข้อดีมากกว่าข้อเสีย
แต่ใช้ระยะเวลาเลิกที่นานกว่า และผลกระทบมีมากกว่าสารเสพติดประเภทฝิ่น มอร์ฟีน และ เฮโรอิน เพรราะมีผลกระทบต่ออารมณ์ที่อ่อนไหวง่าย มีอารมณ์ที่ค่อนไปทางซึมเศร้า จากผลกระทบที่ใช้เป็นเวลานาน ประกอบกับมีอาการขาดยาคล้าย ๆ กับสารเสพติดที่เกี่ยวมาข้างต้น
ตอบลบถ้ากินเมทาโดนเกินอัตราที่หมอกำหนดก็จะมีอารมก้าร้าวเหมือนกันรวมๆๆแล้วไม่ดีเลยค่ะ
ตอบลบอยากซื้อเมทาโดนแบบเม็ดมารักษาตัวเองทำอย่างไรได้บ้างคับ
ตอบลบ